Zara da Tarihi Eserler ve Konaklar
Tödürge Köyü Eski Camii
Genel Tanım: Camii, Sivas İli, Zara İlçesinin batısında, Sivas-Erzincan karayolu üzerinde, Zara İlçesine 13 km. mesafede Kızılırmak’ın iki yakası üzerine kurulmuş olan, eski ismi Tödürge yeni ismi Demiryurt olan köyde bulunmaktadır.
Gözlemler: Camii iyi durumda ve halen kullanılmaktadır.
Ayrıntılı Tanım Camii mihraba dikey dikdörtgen planlı 7.50×10.00 metre iç ölçülerine sahip olup, duvar kalınlığı yaklaşık 1.10 metredir. Camii dışı çimento içerikli harç ile sıvanmıştır. Orijinal minaresi ahşap olup, 2014 yılında yıkılarak betonarme minare yapılmıştır. Caminin doğusunda muhdes bir sundurmanın altından, yine doğu cephenin kuzey köşesine yakın tek kanatlı ahşap kapıdan girilmektedir. Kapı, ön yüzünde altta ve üstte iki sıra metal kabaranın olduğu iki parça tahtadan imal edilmiş orijinal bir kapıdır. Harim giriş kapısının solundan ahşap merdivenlerle fevkaniye çıkılır. Fevkani harimin yaklaşık 1/3 ünü kaplamaktadır. Harim kısmı kuzey güney doğrultulu üç sahından müteşekkil olup dikdörtgen planlıdır. Tavan ahşap olup, mihraba yatay ahşap tomruklar ve araları ahşap tahtalarla kapatılmıştır. Ortadaki sahının üzeri yüksek tutulmuş yan sahınlar alçak tutularak tavana hareketlilik kazandırılmıştır. Ahşap tavanı, ortada dörder, batı ve doğuda duvar içlerinde beşer, toplam on sekiz ahşap sütun taşımaktadır. Tavan kirişleri ahşap yastıklarla sütunlara oturtulmuştur. Sütun başlarında ve yastıklarda çeşitli süsleme öğeleri ile inşasına ait yazılar bulunmaktadır. Minberi ve vaaz kürsüsü ahşap olup özgündür. Mihrabı fayans kaplı olup onunda üzerine ahşap malzemeyle giydirme yapılmıştır.
YAYIKÖZÜ KÖYÜ CAMİİ
Ayrıntılı Tanım:Yapının ana taşıyıcısı olan duvarlar 90-92cm. kalınlığındadır. Duvarlar dıştan iki sıra ahşap hatıllı yığma moloz taş ile örülmüş içerden alçı sıvayla kaplanmıştır. Giriş kısmının hemen üzerinde bugün mevcut olmayan ahşap fevkani izleri bulunmaktadır. Harim fevkaniden sonra kuzey-güney yönünde üç sahına ayrılmıştır. Tavan ahşap kirişli ve tahta kaplamalı olup dört ahşap direk taşımaktadır. Harimi güneyde iki, doğuda iki dikdörtgen pencere ile fevkani kısmında bulunan küçük boyutlu pencere aydınlatmaktadır. Minber, ahşap malzeme olup, çok nitelikli değildir. Mihrap ise, alçı bezemeli, iki yanında iki küçük sütünce olup onların üzerinde yükselen bitkisel desenlerle hareketlendirilmiştir. Camide minare olmamakla birlikte, mihrap hariç kayda değer nitelikte süsleme unsuru bulunmamaktadır.
Genel Tanım : Cami kuzey-güney doğrultulu, tek mekanlı 10,40mt.X10,60mt. İç ölçülerinde olup kareye yakın dikdörtgen plana sahiptir.
Gözlemler:Caminin onarıma ihtiyacı vardır.
Tekke Köprüsü
Sivas İli, Zara-Divriği yolu, Acısu üzerinde bulunmaktadır.
Şeyh Merzuban Türbesi
Sekizgen planlı, asıl türbe binasının kuzeydoğu kenarının önüne hazırlık mekanı olduğunu sandığımız kare planlı bir yapı bulunmaktadır.
Seyfullah Paşa Konağı
İki katlı, üstünde köşk odası bulunmaktadır.
Sami Paşa Konağı
Doğu, batı ve güney yönünde bahçesi bulunan konak; iki katlıdır.
Nufların Konağı
Ahşap iki katlı, köşk odaıs olan, ahşap dikme araları kerpiç dolgu ve üzeri kiremit örtülüdür.
Murat Paşa Konağı
Murat Paşa Konağı, 13,85×16,25 m dış ölçülerinde dikdörtgen planlı, zemin katın duvarları taş örgülü, birinci kat ahşap olarka inşa edilmiştir.
Mehmet Şenol Konağı
Temeli moloz taştan yapılan ve ahşap inşa edilen bina iki katlıdır.
Mehmet Efendi Konağı
Sivas ili, Zara İlçesi, Zoğallı Köyü içerisinde güneydoğu yöne cepheli ön kısım Zemin+ bir + köşk odalı olarak inşa edilmiştir.